ਦਿਲ ਦਾ ਰੁਕਣਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੰਜੈਸਟਿਵ ਦਿਲ ਦਾ ਰੁਕਣਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਉਦੋਂ ਵਾਪਰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਡਾ ਦਿਲ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦਾ ਖੂਨ ਪੰਪ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਇਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੇ ਤੁਹਾਡਾ ਦਿਲ ਉਪਯੁਕਤ ਖੂਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨਾਲ ਨਾ ਭਰ ਸਕਦਾ ਹੋਵੇ।
- ਇਹ ਉਦੋਂ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਡਾ ਦਿਲ ਖੂਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪੰਪ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- “ਦਿਲ ਦਾ ਰੁਕਣਾ” ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਹ ਮਤਲਬ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਦਿਲ ਰੁਕ ਗਿਆ ਹੈ।
- ਹਾਲਾਂਕਿ, ਦਿਲ ਦਾ ਰੁਕਣਾ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਲਈ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਤਕਰੀਬਨ 10–12 ਮਿਲੀਅਨ ਬਾਲਗ ਦਿਲ ਦੇ ਰੁਕਣ ਨਾਲ ਪੀੜਤ ਹਨ।
- ਦਿਲ ਦਾ ਰੁਕਣਾ ਅਚਾਨਕ (ਗੰਭੀਰ ਕਿਸਮ) ਜਾਂ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ (ਚਿਰਕਾਲੀ ਕਿਸਮ) ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਦਿਲ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਦਿਲ ਦੇ ਇਕ ਜਾਂ ਦੋਵਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਅਤੇ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਦਿਲ ਦੇ ਰੁਕਣ ਦੇ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਉੱਚ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਕੋਰੋਨਰੀ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ, ਅਨਿਯਮਿਤ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ, ਜਾਂ ਦਿਲ ਦੀ ਸੋਜਸ਼।
- ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦਿਲ ਦੇ ਰੁਕਣ ਦੇ ਲੱਛਣ ਅਚਾਨਕ ਸਾਹਮਣੇ ਨਾ ਆਉਣ। ਥਕਾਵਟ, ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ, ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਤਰਲ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋਣਾ ਕੁਝ ਲੱਛਣ ਹਨ।
- ਦਿਲ ਦਾ ਰੁਕਣਾ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਜਿਗਰ ਅਤੇ ਗੁਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ।
- ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਟੀਮ ਪਰਿਵਾਰਕ ਇਤਿਹਾਸ, ਪਿਛਲੇ ਡਾਕਟਰੀ ਇਤਿਹਾਸ, ਕਲੀਨਿਕਲ ਜਾਂਚ ਅਤੇ ਖੂਨ ਦੇ ਟੈਸਟਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਦਿਲ ਦੇ ਰੁਕਣ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਦੀ ਹੈ।
- ਦਿਲ ਦਾ ਰੁਕਣਾ ਇਕ ਗੰਭੀਰ ਸਥਿਤੀ ਹੈ। ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਪੇਚੀਦਗੀਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਹਵਾਲਾ:
- National Heart, Lung and Blood institute. https://www.nhlbi.nih.gov/health/heart-failure.
- Chaturvedi V, Parakh N, Seth S, et al. Heart failure in India: The INDUS (INDia Ukieri Study) study. J Pract Cardiovasc Sci 2016;2:28-35.