ଆପଣଙ୍କର ମଧୁମେହ ଜନିତ ବିପଦ ଏବଂ ଆପଣ ଏହି ବିଷୟରେ କ'ଣ କରିପାରିବେ ତାହା ଜାଣନ୍ତୁ

ମଧୁମେହ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ପ୍ରତି 10 ଜଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ 1 ଜଣଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ । ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟର କଥା ହେଉଛି, ଆକ୍ରାନ୍ତଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ 50% ଲୋକ ସେମାନଙ୍କ ଅବସ୍ଥା ବିଷୟରେ ଅବଗତ ନୁହଁନ୍ତି । ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଚିହ୍ନଟ ଏବଂ ଚିକିତ୍ସା ବିନା, ମଧୁମେହ ଗୁରୁତର ଏବଂ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଜୀବନ ଘାତକ ଜଟିଳତା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ, ଯେଉଁଥିରେ ଦୃଷ୍ଟି ଶକ୍ତି ହ୍ରାସ, ହୃଦ୍ ରୋଗ, କିଡନୀ ସମସ୍ୟା, ସ୍ନାୟୁ ନଷ୍ଟ ଏବଂ ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ଜଟିଳତା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।

ମଧୁମେହ କୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ଏବଂ ଏହାର ଜଟିଳତାକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ଏବଂ ଉପଯୁକ୍ତ ଚିକିତ୍ସା ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟେ । ତେଣୁ ଠିକ୍ ସମୟରେ ଚିକିତ୍ସା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଏହି ରୋଗ ହେବାର ବିପଦ କାରକ ବିଷୟରେ ସଚେତନ ହେବା ଜରୁରୀ । ସୁସ୍ଥ ଜୀବନଶୈଳୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ ମାଧ୍ୟମରେ କିଛି ବିପଦଜନକ କାରଣକୁ ଦୂର କରାଯାଇପାରିବ, ଅନ୍ୟକେତେକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବାହାରେ ହୋଇପାରେ ।

ଏହିଠାରେ ମଧୁମେହର ପ୍ରମୁଖ ବିପଦ କାରକଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରୁ କିଛି ଦିଆଯାଇଛି:

ପାରିବାରିକ ଇତିହାସ: ଯଦି ଆପଣଙ୍କ ପିତାମାତା, ଭାଇ କିମ୍ବା ଭଉଣୀଙ୍କ ଭଳି କୌଣସି ସମ୍ପର୍କୀୟଙ୍କର ମଧୁମେହ ଅଛି, ତେବେ ଆପଣାକୁ ଏହା ହେବାର ଆଶଙ୍କା ଯଥେଷ୍ଟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ ।

ବୟସ: ବୟସ ସହିତ ଟାଇପ୍ 2 ମଧୁମେହ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ବଢିଯାଏ, ଯାହା ସାଧାରଣତଃ ମଧ୍ୟବୟସ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦେଖାଯାଏ ।

ଓଜନ: ମେଦବହୁଳତା ବା ଅଧିକ ଓଜନ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ବିପଦ ର କାରକ ଅଟେ । ଶରୀରର ଓଜନର 5%ରୁ 10% ହ୍ରାସ ପାଇଲେ ମଧୁମେହ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ଯଥେଷ୍ଟ କମିଯାଏ।

ଶାରୀରିକ ସକ୍ରିୟତା: ଶାରୀରିକ ଭାବରେ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ରହିବା ପ୍ରାକ୍-ମଧୁମେହ ଏବଂ ଟାଇପ୍ 2 ମଧୁମେହ ପାଇଁ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିପଦ କାରଣ ଅଟେ । ଏହା ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଛି ଯେ ନିୟମିତ ଶାରୀରିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରେ ଲିପ୍ତ ରହିବା ଦ୍ୱାରା ମଧୁମେହ ଏବଂ ହୃଦ୍ ରୋଗ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ଯଥେଷ୍ଟ ହ୍ରାସ ପାଇଥାଏ । ଲକ୍ଷ୍ୟ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତୁ:

• ପ୍ରତି ସପ୍ତାହରେ ଅତି କମରେ 150 ମିନିଟ୍ ମଧ୍ୟମ ତୀବ୍ରତା ଏରୋବିକ୍ ଶାରୀରିକ ସକ୍ରିୟତା ପାଇଁ;
• କିମ୍ବା ପ୍ରତି ସପ୍ତାହରେ 75 ମିନିଟ୍ ଜୋରଦାର-ତୀବ୍ରତା ଏରୋବିକ୍ ଶାରୀରିକ ସକ୍ରିୟତା (କିମ୍ବା ଉଭୟର ମିଶ୍ରଣ) ପାଇଁ;
• ଏବଂ ସପ୍ତାହରେ ଅନ୍ତତଃ ଦୁଇଦିନ ମାଂସପେଶୀ-ମଜବୁତ କରିବା ବ୍ୟାୟାମ ପାଇଁ।

ରକ୍ତଚାପ: ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ ହୃଦ୍ ରୋଗ ଓ ବୃକକ୍ କୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇଥାଏ। ମଧୁମେହ ଏବଂ ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ରକ୍ତଚାପକୁ 130/80 ମିଲିମିଟର Hgରୁ କମ୍ ରଖିବା ଉଚିତ୍ ।

ପଥ୍ୟ: ପ୍ରାକ୍-ମଧୁମେହ ଏବଂ ଟାଇପ୍ 2 ମଧୁମେହ ହେବାର ଆଶଙ୍କାରେ ଆପଣଙ୍କ ଖାଦ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ। ଅଧିକ ଚର୍ବିଯୁକ୍ତ, ଉଚ୍ଚ କ୍ୟାଲୋରୀ ଏବଂ ଉଚ୍ଚ କୋଲେଷ୍ଟ୍ରଲ୍ ଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ମଧୁମେହ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ବଢ଼ାଇଥାଏ। ପୁଷ୍ଟିକର ଖାଦ୍ୟକୁ ଉପଯୁକ୍ତ ପରିମାଣରେ ଏବଂ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟରେ ସେବନ କରିବା ଦ୍ୱାରା ରକ୍ତରେ ଶର୍କରା ସ୍ତରକୁ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଭାବରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ଫଳ, ପନିପରିବା, ଗୋଟା ଶସ୍ୟ, ଚର୍ମବିହୀନ କୁକୁଡ଼ା, ମାଛ, ଡାଲି, ଅଣ-କ୍ରାନ୍ତୀୟ ବନସ୍ପତିୟ ତେଲ, ଅଲଣା ବାଦାମ ଏବଂ ମଞ୍ଜିକୁ ନିଜ ଖାଦ୍ୟରେ ସାମିଲ କରନ୍ତୁ।

ଧୂମପାନ: ଧୂମପାନ କରୁନଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ତୁଳନାରେ ଧୂମପାନ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଟାଇପ୍-2 ମଧୁମେହ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା 30-40% ଅଧିକ ଥାଏ। ଧୂମପାନଠାରୁ ଦୂରେଇ ରହିବା ଜରୁରୀ । ଛାଡିବାରେ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ ଏବଂ ସାହାଯ୍ୟ ପାଇଁ ଆପଣଙ୍କ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ସହ ପରାମର୍ଶ କରନ୍ତୁ।

ମଦ୍ୟପାନ: ଅତ୍ୟଧିକ ମଦ୍ୟପାନ ଆପଣଙ୍କ ଅଗ୍ନାଶୟ ଏବଂ ଯକୃତକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇପାରେ । ନିଜର ମଦ୍ୟପାନ ସୀମିତ ରଖନ୍ତୁ କିମ୍ବା ଏହାକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ତ୍ୟାଗ କରନ୍ତୁ।

ମାନସିକ ଚାପ ଓ ସୁସ୍ଥତା: ମାନସିକ ଚାପର ମୁକାବିଲା ସାମଗ୍ରିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ଜରୁରୀ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଏହା କେବଳ ମଧୁମେହ ନୁହେଁ ବରଂ ହୃଦରୋଗ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅନେକ ରୋଗପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଲାଭଦାୟକ ହୋଇଥାଏ । ଆପଣଙ୍କ ଜୀବନରେ ଚାପର ଉତ୍ସଗୁଡ଼ିକୁ ଚିହ୍ନଟ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ସମାଧାନ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ। ଆପଣଙ୍କୁ ଆନନ୍ଦ ଦେଉଥିବା କାର୍ଯ୍ୟକଳାପପାଇଁ ସମୟ ଦିଅନ୍ତୁ। ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ଶୋଇବା ନିଶ୍ଚିତ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ଆପଣଙ୍କ ଦୈନନ୍ଦିନ କାର୍ଯ୍ୟସୂଚୀରେ ବ୍ୟାୟାମ, ବିଶ୍ରାମ ଏବଂ ଆରାମ କୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରନ୍ତୁ।

ନିଦ୍ରା: ଟାଇପ୍ 2 ମଧୁମେହ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଠାରେ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପରିମାଣରେ ଶୋଇବା କିମ୍ବା ଅତ୍ୟଧିକ ଶୋଇବା ଦ୍ୱାରା ଏ1ସି ସହିତ ଜଡିତ। ଉତ୍ତମ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ନିୟମିତ ଶୋଇବା, ପ୍ରତି ରାତିରେ ସାତରୁ ନଅ ଘଣ୍ଟା ଶୋଇବା କାର୍ଯ୍ୟସୂଚୀ ଅନୁସରଣ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ।
ଆପଣଙ୍କ ବିପଦ ର କାରଣକୁ ବୁଝିବା ଏବଂ ସୁସ୍ଥ ଜୀବନଶୈଳୀ ଅଭ୍ୟାସ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଟାଇପ୍ 2 ମଧୁମେହ ଏବଂ ଏହା ସହିତ ଜଡିତ ଜଟିଳତାକୁ ରୋକିବା କିମ୍ବା ପ୍ରତିରୋଧ କରିବାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିପାରେ ।^(62,63)