हृदय निकामी होणे, ज्याला कंजेस्टिव्ह हार्ट फेल्युअर असे देखील म्हणतात, हा एक आजार आहे जो तेव्हा उद्भवतो जेव्हा तुमचे हृदय तुमच्या शरीराच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी पुरेसे रक्त पंप करण्यास असमर्थ असते.
- जर तुमचे हृदय पुरेसे रक्त भरू शकत नसेल तर हे होऊ शकते.
- जेव्हा तुमचे हृदय प्रभावीपणे रक्त पंप करण्यास खूप कमकुवत असते तेव्हा देखील हे होऊ शकते.
- "हृदय निकामी होणे" या वाक्यांशाचा अर्थ नेहमीच असा होत नाही की तुमचे हृदय थांबले आहे.
- तथापि, हृदय निकामी होणे हा एक गंभीर आजार आहे ज्यासाठी वैद्यकीय मदत आवश्यक आहे.
भारतात सुमारे 10-12 दशलक्ष प्रौढांना हृदय निकामी होण्याचा त्रास होतो.
- हृदय निकामी होणे अचानक (तीव्र प्रकार) किंवा कालांतराने विकसित होऊ शकते कारण तुमचे हृदय कमकुवत होते (दीर्घकालीन प्रकार).
- हे तुमच्या हृदयाच्या एक किंवा दोन्ही बाजूंना प्रभावित करू शकते. डाव्या आणि उजव्या बाजूने हृदय निकामी होण्याची उच्च रक्तदाब, कोरोनरी हृदयरोग, हृदयाचे अनियमित ठोके किंवा हृदयाची जळजळ यासारखी वेगवेगळी कारणे असू शकतात.
- हृदय निकामी होण्याची लक्षणे अचानक होतील असे नाहीत. थकवा, श्वास घेण्यात अडचण आणि शरीरातील द्रव तयार होणे ही काही लक्षणे आहेत.
- हृदय निकामी होण्यामुळे सरतेशेवटी यकृत आणि मूत्रपिंडाची हानी होते.
- तुमचा आरोग्यसेवा कार्यसंघ कौटुंबिक इतिहास, मागील वैद्यकीय इतिहास, चिकित्सालयीन तपासणी आणि रक्त चाचण्यांच्या आधारे हृदय निकामी होण्याचे निदान करतो.
- हृदय निकामी होणे ही एक गंभीर स्थिती आहे. जीवनशैलीतील बदलांनी गुंतागुंती व्यवस्थापित करण्यास मदत होऊ शकते.
संदर्भ:
- National Heart, Lung and Blood institute. https://www.nhlbi.nih.gov/health/heart-failure.
- Chaturvedi V, Parakh N, Seth S, et al. Heart failure in India: The INDUS (INDia Ukieri Study) study. J Pract Cardiovasc Sci 2016;2:28-35.